Hjá Biopol á Skagaströnd hafa verið gerðar tilraunir til að nýta kjöthluta grásleppunnar til framleiðslu á matvöru og verða afurðirnar kynntar á sjávarútvegssýningunni í Barcelona í næsta mánuði.
Halldór G. Ólafsson, framkvæmdastjóri Biopol, segir að gerðar hafi verið tilraunir með kald- og heitreykingu grásleppuflaka og þurrkun á grásleppuhveljum með það fyrir augum að bjóða hana sem valkost í gæludýrafóður.
„Við höfum verið að búa til sýnishorn til þess að kynna úti á markaðnum. Fyrirtækin Brim og Bjarg á Bakkafirði hafa tekið þátt í þessu með okkur ásamt Háskólanum á Akureyri. Brim mun kynna þessar vörur á sjávarútvegssýningunni í Barcelona og jafnvel einnig á sjávarútvegssýningu í Póllandi næsta haust með það fyrir augum að komast að því hvort einhver áhugi sé fyrir þessum vörum,“ segir Halldór.
Ekki til vélar til að flaka
Hann segir afurðirnar í góðu lagi en helsta vandamálið við vinnslu á grásleppu sé það að ekki eru til vélar til þess að flaka hana. Vinnslunni fylgi því mikil handavinna og hún sé því kostnaðarsöm.
„En auðvitað gerist ekki neitt ef enginn reynir neitt. Brim hefur kynnt fiskinn fyrir erlendum kaupendum og sent sýnishorn af heilli, frosinni grásleppu. Sama spurningin vaknar alltaf sem er sú hvernig þessir aðilar eigi að nýta þennan fisk. Hér hafa menn ekki haft nein svör við því fram að þessu. En núna erum við alla vega komnir með nokkrar leiðir til að nýta hann. Við höfum líka prófað að niðursjóða grásleppu en þetta snýst að miklu leyti um vinnsluaðferðir.“
Hefð er fyrir neyslu á heitreyktum afurðum víða, eins og silungi, laxi, makríl, ál og fleiri tegundum. Fanney Dóra Sigurjónsdóttir matreiðslumeistari hefur til að mynda útbúið snittur með heitreyktri grásleppu sem mæltust vel fyrir. Einnig útbjó hún djúpsteiktar bollur úr kaldreykta fiskinum sem voru kynntar á grásleppuhátíð á Bakkafirði síðasta sjómannadag. Var gerður góður rómur að réttinum. Hefð er fyrir matreiðslu af þessari gerð í Suður-Evrópu, eins og t.d. saltfiskkrókettum á Spáni.
Getum ekki sagt þessa sögu lengur
„Með þessu erum við að stefna að því að nýta allt sem fellur til með kollagenframleiðslu, framleiðslu á flökum og þurrkun á hvelju fyrir gæludýramarkaðinn. Sá markaður gæti jafnvel gefið meira af sér en markaður fyrir kollagen. Engu að síður gæti myndast tækifæri til að selja hausana til kollagenframleiðslu en þeir eru í raun nokkurs konar gelklumpur eins og hveljan sjálf er. Við getum allavega ekki mikið lengur verið að segja þá sögu að við hendum grásleppuhveljunni í sjóinn. Við stærum okkur af því að fullnýta nánast allt sem kemur úr sjónum og það má ekki undanskilja grásleppuna.“
Halldór segir að verði viðtökurnar á þessum nýju grásleppuafurðum góðar á sjávarútvegssýningum gæti það komið hreyfingu á málið. En það þurfi að leysa þennan vinnsluþátt, það er að segja flökunina. Nema menn fari þá leið að flytja fiskinn heilan út og framleiðslan fari þá fram þar sem vinnuafl er ódýrara. Biopol er að leita að samstarfsaðila um þróun á vélbúnaði sem gæti flakað grásleppuna.
