„Við vorum búin að plana sýnatöku og slíkt í sumar. Það er dálítið maus að vinda ofan af því,“ segir Guðjón Már Sigurðsson, sérfræðingur hjá Hafrannsóknarstofnun., um áhrif nýsett hvalveiðibanns á vísindarannsóknir
Svandís Svavarsdóttir matvælaráðherra tilkynnti á þriðjudag, degi áður en halda átti skipum Hvals hf. til veiða á langreyði, yrðu stöðvaðar á þeim grundvelli að aflífun dýranna hafi tekið of langan tíma út frá markmiðum laga um velferð dýra. Afleiðingarnar eru margvíslegar, meðal annars hefur veiðibannið áhrif á fyrirhugaðar rannsóknir á hvölunum.
Við höfum alltaf verið með einn starfsmann upp í Hvalfirði. Það verður ekki af því. Eins ætluðum við að prófa nýja gerð af merkjum núna í næstu viku. Það verður ekki hægt.
Fjölþjóðlegt merkingargengi
Svo eru ýmsir erlendir samstarfsaðilar okkar sem hafa komið til að rannsaka eitthvað ákveðið sem þurfa að afbóka,“ segir Guðjón. Von hafi verið á fyrsta hópnum í næstu viku. „Það er merkingargengi sem er frá Bandaríkjunum , Noregi og Færeyjum.“
Aðspurður um áhrif þessa á vísindarannsóknir segir Guðjón þau verða einhver. „En við verðum bara að reyna að vinna úr því. Við eigum mikið af sýnum frá fyrri árum.“
Tilgang sýnatökunnar segir Guðjón meðal annars vera að fylgjast með frjósemi til að meta stofnstærðina og skoða aldursdreifingu.
„Við tökum „eyrnatappana“ úr hvölunum og þá er hægt að aldurslesa,“ segir Guðjón og útskýrir að hægt sé að lesa aldur hvala úr eyrnamerg þeirra, líkt og aldur trjáa er lesinn úr árhringjum í stofnum þeirra. „Við höfum notað það líka í stofnmatið hvort aldursdreifingin sé eitthvað að breytast.“
Mengunar- og kolefnisrannsóknir í bið
Þá eru sýnin að sögn Guðjóns notuð við alls kyns mengunarrannsóknir, aðallega í samstarf við aðila á Spáni. „Hvalurinn er náttúrlega langlífur og getur tekið í sig ýmis konar efni,“ segir hann. Langreyðar geti orðið níutíu ára gamlar.
„Svo byrjuðum við á því í fyrra að taka bæði saur- og þvagsýni. Það er fyrir tilraunir sem við eigum samstarf um við aðila í Noregi. Það snýst um möguleg áhrif hvala á kolefnishringrásina. Það hefur verið mikið í umræðunni í sambandi við loftslagsbreytingarnar,“ segir Guðjón.
Þetta síðastnefnda byggir á hugmyndum um að hvalir stuðli að vexti þörunga sem binda kolefni. „En það er eiginlega ekkert vitað um þetta í Norðurhöfum og það eru ákveðnar efasemdir uppi. Það vantar að minnsta kosti meira af gögnum og það var eitt af því sem við höfðum planað í sumar. Það verður víst að bíða eða við notum sýni sem við tókum í fyrra,“ segir Guðjón Már Sigurðsson.
