Fyrir stuttu opnaði Vegagerðin nýjan vef, sjolag.is, sem tekur við af eldri spákortum þar sem fylgjast mátti með mældri ölduhæð og skoða ölduspá nokkuð fram í tímann. Vegagerðin fékk Kolofon til að hanna vefinn, en óhætt er að segja að framsetningin á nýja vefnum sé stökk inn í nútímann frá gamla vefnum.

Af hálfu Vegagerðarinnar sá Helgi Gunnar Gunnarsson verkfræðingur um að útbúa gögnin fyrir nýju kortasjána en Kolofon sá um framsetninguna.

„Veðurstofa Íslands hefur milligöngu um að afhenda ölduspá frá samevrópsku veðurstofunni í hærri upplausn en áður. Helgi tekur þau gögn og sameinar við ölduspá á grunnslóð reiknilíkön Vegagerðarinnar. Svo er það Samúel hjá Kolofon sem forritar og fær gagnastraum frá Vegagerðinni. Það eru þeir sem gera þetta saman,“ segir Greipur Gíslason ráðgjafi, sem hafði umsjón með verkinu.

Þurfti endurnýjun

„Þetta var bara orðið mjög gamaldags,“ segir Greipur. „Það var kominn tími á að endurnýja framsetningu þessara gagna, þó svo að mæligögnin séu nú mikið til sömu gögnin.“

Greipur segir að þegar Vegagerðin og Siglingastofnun voru sameinuð undir Vegagerðinni þá hafi sjóupplýsingarnar færst yfir til Vegagerðarinnar. Lítið var samt gert í því að uppfæra vefinn og það sé nú löngu orðið tímabært. Hafnadeild Vegagerðarinnar hefur jafnt og þétt verið að auka þjónustu sína með því að gera ölduspá á grunnslóð, þar sem er að finna nákvæmari ölduspá fyrir ákveðin svæði við landið.

„Það er þjónusta sem var til viðbótar við gömlu spákortin þannig að það þurfti að fella þann möguleika inn í þessa kortasjá. Svo snýst það bara um að gera nútímalegan og aðgengilegan vef og þar er í mörg horn að líta. Það þarf að líta á niðurhal gagna því það má reikna með að sjómenn og fleiri séu ekki alltaf í blússandi 4G-sambandi. Gamli vefurinn líka alls ekki farsímavænn þannig að það var erfitt að finna og ýta á takka.“

Hugað að grunnslóð

Greipur segir að verkefnið hafi í raun verið þrískipt.

„Eitt var að gera nútímalegan og aðgengilegri vef, annað að taka til í gögnunum og koma þeim á nútímalegt form, og svo í þriðja lagi að sameina spákortin og ölduspá á grunnslóð í kortasjá. Núna er líka auðveldara að koma nýju efni inn á vefinn, þannig að þegar Vegagerðin fer að gera ölduspá á grunnslóð fyrir fleiri svæði þá er lítið mál að bæta því við kortasjánna. Það er mjög hvetjandi, ekki letjandi eins og gamlir vefir eru stundum.“

Inn á vefinn hafa nú þegar verið sett kort yfir sjólag á grunnslóð fyrir átta svæði, en stefnt er að því að fjölga þeim smám saman. Grunnslóðasvæðin sem komin eru inn á vefin eru Vestmannaeyjar, Þorlákshöfn, Grindavík, Faxaflói, Suðurfirðir Vestfjarða, Ísafjarðardjúp, Eyjafjörður og Húsavík. Ölduspá fyrir þessi svæði og mæligögn er hægt að nálgast með því að velja svæðin á kortinu eða í lista.

Samúel Þór Smárason hjá Kolofon segir grunnslóðaspá vera sérstaka spá sem gildir á svæðum sem krefjast hærri upplausnar þar sem sjávardýpi og lega lands hefur töluverð áhrif á útbreiðslu öldunnar. Notuð séu reiknilíkön Vegagerðarinnar sem taka mið af botni og öldufari á djúpsævi auk vinds. Í þessu verkefni var nákvæmni þeirra aukin með því að nýta aukið reikniafl. Vefurinn blandi því mismunandi upplýsingum saman til að veita bestu upplýsingarnar.

Líka fyrir litblinda

Samúel segir mikið kapp hafa verið lagt á framsetningar á kortinu og hafðir eru ákveðnir litir fyrir ölduhæð. Þá hafi útfærslan sérstaklega hafa verið skoðaða með tilliti til litblindu, enda er litblinda algengari en marga grunar. Auk þess munu 95% allra litblindra vera karlmenn með rauðgræna litblindu og því var ákveðið að gera sérstaka stillingu fyrir litblinda.

Þá nefnir Greipur að Vegagerðin sé núna í beinu framhaldi að gera nýjan upplýsingavef um færð á vegum, og það byggir á sama kortagrunninum.

„Við erum líka að tengja ýmis gögn saman,“ bætir Greipur við, og nefnir sem dæmi að á sjólagsvefnum hafi verið settar inn vefmyndavélar úr vegakerfinu af stöðum sem sjófarendur geti einnig nýtt sér.

„Með því að nútímavæða gögnin erum við líka að gera þau aðgengilegri,“ segir Greipur. „Sú þróun er mjög í anda opinnar stjórnsýslu. Vegagerðin hefur þá skyldu að birta allar upplýsingar og koma þeim á framfæri en það mega aðrir gera það líka.“

Opið öllum

Þannig eru gögnin sem berast inn á vefinn, til dæmis frá ölduduflum umhverfis landið, orðin opin öllum og þau er hægt að nýta á öðrum vefum.

„Áður var það þannig að tölurnar fóru að segja má beint úr duflinu inn á gamla vef Siglingamálastofnunar. Þetta var í raun bara ein slanga beint úr duflinu inn á vefinn, en núna er kominn aftöppunarstaður á miðjunni sem allir geta tekið af. Núna eru allar upplýsingarnar komnar í vefþjónustu sem allir geta tengst, þannig að ef þig langar að búa til sjólagsvef þá eru þetta bara opin gögn. Núna gætu til dæmis Loftmyndir eða map.is náð í gögn úr ölduduflunum og haft þau á sínum vef, alveg eins og færðina eða veðrið frá Vegagerðinni.“