Ný Heimaey VE 1 kom til heimahafnar í Vestmanneyjum á laugardag fyrir sjómannadag eftir siglingu frá Skagen í Danmörku. Skipið er öflugt uppsjávarskip sem leysir eldri Heimaey af hólmi en það skip var selt fyrir stuttu til Noregs. Nýja Heimaey hét áður Pathway og var gerð út til síld-, makríl- og kolmunnaveiða frá Peterhead í Skotlandi. Eyþór Harðarson, útgerðarstjóri Ísfélagsins, segir að stefnt sé á að skip félagsins fari að loknum sumarfríum í frystihúsinu upp úr 20. júní til makrílleitar suður af landinu. Heimaey VE 1 verður opin fyrir gesti og gangandi í dag milli kl. 17 og 19.
Nýja skipið var smíðað árið 2017 hjá Karstensen skipasmíðastöðinni í Danmörku fyrir skoska útgerðarfyrirtækið og er því átta ára gamalt. Mönnum beri þó saman um að það sé eins og nýtt enda verið einstaklega vel við haldið hjá skosku útgerðinni allan þennan tíma. Einnig er ársnotkun á skipum sem þessum mun minni en gengur og gerist hér á landi. Þetta er heldur ekki í fyrsta sinn sem skipið kemur til Vestmannaeyja því upp úr miðjum mars síðastliðnum landaði það 2.300 tonnum af kolmunna í Eyjum, þá undir nafninu Pathway. Það ber alls um 2.500 rúmlestir í fimmtán kælitönkum og er allt mun öflugra og stærra í sniðum en gamla Heimaey sem reyndist þó Ísfélaginu mikið happafley. Með nýrri Heimaey VE 1 verða á ný fjögur skip í uppsjávarflota Ísfélagsins þar sem fyrir eru Álsey VE, Sigurður VE og Suðurey VE.
Júpiter VE
Auk þess eiga Ísfélagið og Skinney-Þinganes uppsjávarskipið Júpiter VE sem áður hét Jóna Eðvalds SF. Skipið var selt án aflaheimilda til Horneyjar ehf., nýs félags í sameiginlegri eigu Skinneyjar-Þinganess og Ísfélagsins. Skinney-Þinganes hefur afnot af skipinu á sumrin og haustin. Ísfélagið getur síðan nýtt skipið verði loðnuvertíð að vetri og verður það gert út til skiptis af Ísfélaginu og Skinney-Þinganes. Í tilefni af kaupunum á sínum tíma sagði Stefán Friðriksson, forstjóri Ísfélagsins, í viðtali í Fiskifréttum: „Horney mun eiga Jónu Eðvalds sem mun fá nafnið Júpiter VE. Hugmyndin er að þetta félag eigi skipið sem verði síðan gert út til skiptis af eigendum félagsins, það er að segja Ísfélaginu og Skinney-Þinganesi. Þetta er hagræðing má segja; í staðinn fyrir að vera með tvö skip þá erum við með eitt skip saman. Það er ágætt að eiga varaskip ef menn lenda í stórum kvótum eða ef upp koma einhverjar óvæntar aðstæður.“
Vonandi makríll innan lögsögunnar
Eyþór Harðarson segir alltaf ánægjulegt að taka á móti nýju skipi, jafnvel þótt ekki hafi gefist mikill tími til hátíðarhalda að þessu sinni þar sem svo stutt var í sjómannadaginn. Úr því verði bætt í dag þegar áhugasömum verður boðið að skoða skipið þar sem það liggur í Vestmannaeyjahöfn. Skipið kom í bláum lit Pathway útgerðarinnar en Eyþór segir að breytt verði yfir í lit Ísfélagsins næst þegar skipið fer í slipp. „Við seldum eldri Heimaey VE til Noregs bara nokkrum vikum áður en nýja skipið kom. Þetta gekk því allt upp á endanum. Áhöfnin á eldri Heimaey fer því yfir á þá nýju og skipstjóri verður Ólafur Einarsson,“ segir Eyþór.
Núna er sá tími að renna upp að menn fara að búa sig undir makrílvertíð. Ísfélagið ætlar að byrja makrílleit og vonandi veiðar upp úr 20. júní þegar starfsfólks frystihússins kemur úr sumarfríi. „Við stefnum að því að vera komnir með makrílafla 23. eða 24. júní. Við ætlum að nota fjögur skip í þetta, það er Heimaey, Sigurð, Suðurey og Álsey. Þau verða öll á veiðum en við stefnum á að veiða í eitt skip sem heldur svo í land til að landa. Öll skipin verða því við veiðar.“
Eyþór veit ekki frekar en aðrir hvar makríl gæti verið að finna en menn vonist til að hitta á hann innan lögsögunnar og hægt verði að veiða sem mest af honum þar. Þegar líður á sumarið megi búast við því að veiðin færist yfir í Síldarsmuguna. Það sé mun kostnaðarsamari og tímafrekari útgerð. Menn leiti fyrst af sér allan grun í eigin lögsögu áður en haldið verður þangað.
Dýr útgerð án loðnuvertíða
„Við höfum oft náð að taka töluverðan afla innan okkar lögsögu suðaustur í Rósagarði og okkar megin við lögsöguna.“ Hann segir það skipta miklu máli að veiða makríl innan sinnar lögsögu til að styrkja samningsstöðu okkar gagnvart öðrum strandríkjum. Þar hefur lítið þokast í samkomulagsátt um skiptingu afla á milli einstakra ríkja sem hefur leitt til ofveiði að mati Alþjóðahafrannsóknaráðsins.
Eyþór segir að það segi sig sjálft að þegar loðnubrestur verður ítrekað reyni á fyrirtæki með stóran flota uppsjávarskipa í sinni þjónustu. Loðnubrestur gerbreyti stöðunni í uppsjávarveiðum. Útgerðirnar séu alltaf jafn til búnar í veiðarnar hvort sem gefinn er út kvóti eða ekki. Þar þarf að mörgu að huga, eins og skipum, veiðarfærum og mannskap. Fastur kostnaður er mikill. En menn undirbúi sig alltaf fyrir loðnuvertíð eins og af henni verði. „Þetta mun bíta verulega í verði margir loðnubrestir í röð. Þá verður það nokkuð dýr útgerð sem stillt er upp án árangurs ár eftir ár.“
Allt stærra í sniðum
„Heimsiglingin gekk mjög vel og það er alltaf jákvætt að taka við nýju skipi. Þótt skipið sé ekki alveg nýtt lítur það mjög vel út,“ segir Ólafur Einarsson, skipstjóri Heimaeyjar VE 1. ,,Skipið lætur vel að stjórn og er aflmikið. Það má í rauninni segja að þetta sé númerinu stærra og öflugra en gamla Heimaey. Það er eiginlega stóri munurinn. Lestartankarnir taka 2.500 rúmmetra en í eldra skipinu voru það um 2.000 rúmmetrar.“ Hann kveðst hafa heyrt að fleiri útgerðir séu að pæla í að hefja makrílleit upp úr 20. júní. Einhverjir séu farnir að hugsa sér til hreyfings. „Það verður sjálfsagt byrjað hérna við suðurströndina og eitthvað austur með. Svo verður það bara að koma í ljós. Mér líst ágætlega á framhaldið en óneitanlega hefur hægt og bítandi verið að draga úr þessum makrílveiðum hjá okkur á undanförnum árum,“ segir Ólafur.
