Ísland ætlar að vernda vistkerfi í hafi með hliðsjón af alþjóðlegum markmiðum um vernd 30% hafsvæða fyrir 2030. Þetta kom fram í ræðu Jóhanns Páls Jóhannssonar, umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra á Hafráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í Nice í Frakklandi í dag. Í hafinu umhverfis Ísland væru fjölbreytt og verðmæt vistkerfi, sem þyrfti að vernda; og sem íslensk stjórnvöld ætluðu að vernda.
Ráðherra benti á að Ísland hefði um langa hríð treyst á leiðsögn vísindanna við stýringu á málefnum hafsins. Sjálfbærni væri höfð að leiðarljósi í stjórn fiskveiða, sem hefði reynst Íslendingum vel. Ábyrg fiskveiðistjórnun væri hins vegar ekki nóg ein og sér. Fylgja þyrfti víðtækari vistkerfisnálgun í málefnum hafsins með líffræðilega fjölbreytni í forgrunni.
Jóhann Páll tók þátt í 3. Hafráðstefnu S.þ. (UNOC) í Nice ásamt sendinefnd frá Íslandi og tók þátt í fjölmörgum viðburðum þar, auk þess að flytja aðalræðu Íslands á ráðstefnunni. Tilgangur UNOC er að vinna að framgangi Heimsmarkmiðs 14 um vernd lífs í hafi, en síðast var Hafráðstefna S.þ. haldin í Lissabon 2022.
Brýnt að ná alþjóðlegum samningi gegn plastmengun
Ráðherra sagði að Ísland legði þunga áherslu á baráttuna gegn mengun hafsins, ekki síst gegn plastmengun. Ísland vildi að þjóðir heims næðu að ljúka viðræðum um gerð alþjóðlegs samning um plast og plastmengun á fundi í Genf í ágúst. Samningurinn þyrfti að vera metnaðarfullur og taka á öllum lífsferli plasts. Ísland hefði haldið tvær alþjóðlegar vísindaráðstefnur um plastmengun á Norðurslóðum og myndi bjóða til 3. ráðstefnunnar árið 2026, sem myndi skoða plastmengun í Atlantshafi. Hvað námavinnslu á úthafinu varðaði, þá þyrfti að gæta fyllstu varúðar.
Jóhann Páll sagði að miklu skipti að mannleg starfsemi á hafi byggi við alþjóðlegan lagaramma. Ísland hefði alltaf haldið fram mikilvægi Hafréttarsamnings Sameinuðu þjóðanna sem grundvallar í þeim efnum. Íslensk stjórnvöld væru að vinna að fullgildingu Samnings um vernd líffræðilegrar fjölbreytni í úthafinu (BBNJ).
Sjávarfang mikilvægur þáttur í fæðuöryggi
Í ræðu sinni benti ráðherra á mikilvægi sjávarfangs sem lykilþáttar í fæðuöryggi og baráttu gegn hungri í heiminum. Ísland leiddi Bláfæðubandalagið – Aquatic Blue Food Coalition – sem héldi þessu merki á lofti í alþjóðlegri umræðu. Fæða úr hafi og vatni væri næringarrík og hefði almennt lágt kolefnisspor, sem styrkti enn frekar rök um mikilvægi sjávarfangs á tímum loftslagsvár. Með skynsamlegri nýtingu gæti bláfæða stutt fæðuöryggi, efnahag og baráttuna gegn loftslagsbreytingum.
