Hiti og selta í efstu 50 metrum sjávar voru yfir meðaltali áranna 1991–2020 við Suður-, Suðaustur- og Norðurland, sem bendir til innstreymis hlýs og selturíks Atlantssjávar. Á Kögursniði mældist hins vegar kaldur og ferskur pólsjór á ystu stöðvunum og yfirborðshiti þar fór allt að 4 °C undir meðaltal. Magn plöntusvifs var töluvert allt í kringum landið og mesti þéttleiki dýrasvifs var norður og norðaustur af landinu. Þetta eru megin niðurstöður í árlegum vorleiðangri Hafrannsóknastofnunar sem stóð yfir 13.-26. maí síðastliðinn.

Nýtt rannsóknaskip Hafrannsóknastofnunar, Þórunn Þórðardóttir, var notað í fyrsta sinn í þessu umfangsmikla verkefni. Leiðangurinn er hluti af langtímavöktun á ástandi sjávar (hiti og selta) og rannsóknum á næringarefnum, ólífrænu kolefni, plöntusvifi og dýrasvifi við Ísland. Tegundasamsetning svifþörunga var misjöfn eftir svæðum.

Dýrasvif

Þéttleiki dýrasvifs var mest norður og norðaustur af landinu (mynd 7). Magn dýrasvifs í yfirborðslögum var þónokkuð yfir langtímameðaltali á Norðurmiðum, í meðallagi fyrir austan en undir meðallagi fyrir vestan og sunnan land.


Í samanburði við vorið 2024 var magn dýrasvifs talsvert meira í ár fyrir norðan og austan en aðeins minna magn fyrir vestan og sunnan. Krabbaflóin rauðáta (Calanus finmarchicus) var áberandi í flestum háfsýnum sem tekin voru í yfirborðslögum. Á ystu stöðvum fyrir norðan og austan var kaldsjávar systurtegund rauðátunnar, póláta (C. hyperboreus), ríkjandi í lífmassa en póláta er þónokkuð stærri en rauðáta (mynd 8) sem endurspeglar hærri lífmassa djúpt fyrir norðan og austan land. Útbreiðsla og magn ljósátu var metin með bergmálsaðferð. Ljósátumagnið reyndist mest á landgrunninu norður, norðaustur, suður af landinu.

Samanburður á rauðátu (neðri) og pólátu (efri) en rauðátan er 2-3 mm fullvaxin og póláta um 6-8 mm fullvaxin. Myndin tekin í gegnum víðsjá um borð í Þórunni Þórðardóttur. Mynd/Sólrún Sigurgeirsdóttir.
Samanburður á rauðátu (neðri) og pólátu (efri) en rauðátan er 2-3 mm fullvaxin og póláta um 6-8 mm fullvaxin. Myndin tekin í gegnum víðsjá um borð í Þórunni Þórðardóttur. Mynd/Sólrún Sigurgeirsdóttir.

Töluverður gróður var á flestum svæðum kringum landið og á nokkrum svæðum mældist styrkur blaðgrænu yfir 5 mg/m3.

Síðan um 1950 hefur Hafrannsóknastofnun staðið fyrir sambærilegum athugunum að vori eða snemma sumars, á föstum mælistöðvum á 13 sniðum sem liggja út frá landinu (mynd 1). Í ár voru mælingar gerðar á samtals 114 stöðvum í kringum landið, bæði á landgrunninu og utan þess. Á völdum stöðvum var einnig safnað sýnum vegna rannsókna á karbónatkerfi sjávar og til mælinga á geislavirkum efnum.

Nánar má lesa um leiðangurinn hér.