„Við nálgumst þetta verkefni af virðingu og viljum leysa það hratt og örugglega með heildarhagsmuni í huga og erum mjög bjartsýn á að hægt verði að gæta hagsmuni beggja aðila,“ segir Elliði Vignisson, bæjarstjóri Ölfuss, um þá stöðu sem uppi er eftir að landeldisfyrirtækið First Water gagnrýndi þau áform að fyrirtækið Heidelberg fengi að setja upp mölunarverksmiðju í Þorlákshöfn. Þar á að mala íslenskt móberg til sementsframleiðslu.
Íbúakosningu sem halda átti í maí um það hvort leyfa ætti Heidelberg að setja upp mölunarverksmiðju í Þorlákshöfn var frestað um óákveðinn tíma eftir að bréf barst frá Eggerti Þór Kristóferssyni, forstjóra First Water, þar sem hann sagði óásættanlegt að í sömu götu og laxeldisfyrirtækið sé með matvælaframleiðslu ætti að byggja mölunarverksmiðju. Það sama sagði hann gilda um byggingu hafnar þar sem First Water sæki jarðsjó.
Góð greinargerð First Water
„Auðvitað var skipulagsnefndin hissa á því hversu seint þessar ábendingar berast. Það flækir mjög úrvinnslu málsins að það er búið að ljúka öllum lögformlegum ferlum. Eftir sem áður er einlægur vilji til að hlusta eftir þessum ábendingu,“ segir Elliði. Þess vegna hafi Ölfus óskaði nánari og formlegri skýringa á sjónarmiðum First Water.
„Þannig að við erum í þeirri stöðu núna að fá fram þann varhug sem First Water geldur við áætlun Heidelberg. Og fá því síðan svarað af til þess bærum aðilum hver veruleikinn að baki þeirra áhyggjum er,“ segir Elliði.
Áætlað er að greinargerð First Water verði tekin fyrir í skipulagsnefnd Ölfuss í dag, miðvikudag. „Hún er vönduð og góð en það er ekki rétt að tjá sig um hana fyrr en hún fer sinn rétta feril í stjórnkerfinu hjá okkur,“ segir Elliði um hana.
Gríðarleg verðmætasköpun
„Það er ekki vafakorn í okkar huga að við leysum þetta mál,“ svarar Elliði spurður hvort finna megi lausn sem allir geti unað við.
„Okkar stjórnsýsla er hönnuð utan um nákvæmlega verkefni sem þessi. Stærðin á þessu er það nýja, það eru svo miklir hagsmunir hjá báðum aðilum og hjá samfélaginu þar með. Það er gríðarmikil verðmætasköpun og mikil tækifæri sem fylgja báðum þessum verkefnum.“
Aðspurður segir Elliði Ölfus jafnframt hafa átt bæði formleg og óformleg samtöl við fulltrúa Heidelberg.
Fleiri hafnir en Þorlákshöfn
„Þeir segja að það sé ekki þeirra vilji að valda neinum skaða, hvorki fyrir samfélagið né aðra hagsmunaaðila. Þannig að ef í ljós kæmi að þessi varhugur First Water væri á rökum reistur þá væri heldur enginn vilji hjá Heidelberg að valda slíkum skaða. Það þyrfti þá bara að nálgast það, ýmist með því að breyta verkefninu eða þá hreinlega hætta við það,“ segir Elliði sem bendir á að hafnir séu víðar á Íslandi en í Þorlákshöfn.
„Þetta er verkefni upp á sjötíu milljarða þannig að það eru sjálfsagt víða sveitarfélög sem hefðu áhuga á því. Skattasporið á bak við það er um 700 hundruð milljónir á ári.“
Bæjarstjórinn leggur áherslu á að málið sé í stjórnsýslulegum farvegi og að málefnalegri niðurstöðu verði náð. „Það þurfa síðan allir að lifa með henni. Það á við um okkur sem sveitarfélag, um Heidelberg og um First Water og aðra,“ segir Elliði.
Reiknar með íbúakosningu
Þá minnir Elliði á á að tvö önnur fiskeldisfélög, GeoSalmo og Thor Landeldi, séu nær fyrirhugaðri lóð Heidelberg heldur en First Water.
„Þau eiga aðliggjandi lóðir að Heidelberg en það er um það bil kílómetri í First Water. Þeir hafa ekki goldið þennan sama varhug. En auðvitað vilja bara allir fá þessu svarað á viðurkenndan máta,“ segir bæjarstjórinn.
Eggert Þór Kristófersson, forstjóri First Water, segist ekki átta sig á hvort lausn sé í kortunum.
„Endanlega fer þetta náttúrlega í íbúakosningu og bærinn þarf bara að ákveða hvenær hún verður eins og ég skil þetta,“ segir Eggert Þór sem að öðru leyti vill ekki tjá sig fyrr en sjónarmiðin í greinargerð First Water eru orðin opinber.
„Við nálgumst þetta verkefni af virðingu og viljum leysa það hratt og örugglega með heildarhagsmuni í huga og erum mjög bjartsýn á að hægt verði að gæta hagsmuni beggja aðila,“ segir Elliði Vignisson, bæjarstjóri Ölfuss, um þá stöðu sem uppi er eftir að landeldisfyrirtækið First Water gagnrýndi þau áform að fyrirtækið Heidelberg fengi að setja upp mölunarverksmiðju í Þorlákshöfn. Þar á að mala íslenskt móberg til sementsframleiðslu.
Íbúakosningu sem halda átti í maí um það hvort leyfa ætti Heidelberg að setja upp mölunarverksmiðju í Þorlákshöfn var frestað um óákveðinn tíma eftir að bréf barst frá Eggerti Þór Kristóferssyni, forstjóra First Water, þar sem hann sagði óásættanlegt að í sömu götu og laxeldisfyrirtækið sé með matvælaframleiðslu ætti að byggja mölunarverksmiðju. Það sama sagði hann gilda um byggingu hafnar þar sem First Water sæki jarðsjó.
Góð greinargerð First Water
„Auðvitað var skipulagsnefndin hissa á því hversu seint þessar ábendingar berast. Það flækir mjög úrvinnslu málsins að það er búið að ljúka öllum lögformlegum ferlum. Eftir sem áður er einlægur vilji til að hlusta eftir þessum ábendingu,“ segir Elliði. Þess vegna hafi Ölfus óskaði nánari og formlegri skýringa á sjónarmiðum First Water.
„Þannig að við erum í þeirri stöðu núna að fá fram þann varhug sem First Water geldur við áætlun Heidelberg. Og fá því síðan svarað af til þess bærum aðilum hver veruleikinn að baki þeirra áhyggjum er,“ segir Elliði.
Áætlað er að greinargerð First Water verði tekin fyrir í skipulagsnefnd Ölfuss í dag, miðvikudag. „Hún er vönduð og góð en það er ekki rétt að tjá sig um hana fyrr en hún fer sinn rétta feril í stjórnkerfinu hjá okkur,“ segir Elliði um hana.
Gríðarleg verðmætasköpun
„Það er ekki vafakorn í okkar huga að við leysum þetta mál,“ svarar Elliði spurður hvort finna megi lausn sem allir geti unað við.
„Okkar stjórnsýsla er hönnuð utan um nákvæmlega verkefni sem þessi. Stærðin á þessu er það nýja, það eru svo miklir hagsmunir hjá báðum aðilum og hjá samfélaginu þar með. Það er gríðarmikil verðmætasköpun og mikil tækifæri sem fylgja báðum þessum verkefnum.“
Aðspurður segir Elliði Ölfus jafnframt hafa átt bæði formleg og óformleg samtöl við fulltrúa Heidelberg.
Fleiri hafnir en Þorlákshöfn
„Þeir segja að það sé ekki þeirra vilji að valda neinum skaða, hvorki fyrir samfélagið né aðra hagsmunaaðila. Þannig að ef í ljós kæmi að þessi varhugur First Water væri á rökum reistur þá væri heldur enginn vilji hjá Heidelberg að valda slíkum skaða. Það þyrfti þá bara að nálgast það, ýmist með því að breyta verkefninu eða þá hreinlega hætta við það,“ segir Elliði sem bendir á að hafnir séu víðar á Íslandi en í Þorlákshöfn.
„Þetta er verkefni upp á sjötíu milljarða þannig að það eru sjálfsagt víða sveitarfélög sem hefðu áhuga á því. Skattasporið á bak við það er um 700 hundruð milljónir á ári.“
Bæjarstjórinn leggur áherslu á að málið sé í stjórnsýslulegum farvegi og að málefnalegri niðurstöðu verði náð. „Það þurfa síðan allir að lifa með henni. Það á við um okkur sem sveitarfélag, um Heidelberg og um First Water og aðra,“ segir Elliði.
Reiknar með íbúakosningu
Þá minnir Elliði á á að tvö önnur fiskeldisfélög, GeoSalmo og Thor Landeldi, séu nær fyrirhugaðri lóð Heidelberg heldur en First Water.
„Þau eiga aðliggjandi lóðir að Heidelberg en það er um það bil kílómetri í First Water. Þeir hafa ekki goldið þennan sama varhug. En auðvitað vilja bara allir fá þessu svarað á viðurkenndan máta,“ segir bæjarstjórinn.
Eggert Þór Kristófersson, forstjóri First Water, segist ekki átta sig á hvort lausn sé í kortunum.
„Endanlega fer þetta náttúrlega í íbúakosningu og bærinn þarf bara að ákveða hvenær hún verður eins og ég skil þetta,“ segir Eggert Þór sem að öðru leyti vill ekki tjá sig fyrr en sjónarmiðin í greinargerð First Water eru orðin opinber.
