Ríkisendurskoðun telur að Hafrannsóknastofnun þurfi að bæta innkaup stofnunarinnar og segir hana hafa vanrækt árin 2019−2023 lögbundna skyldu sína um að tryggja jafnræði og gagnsæi í innkaupum, sem og hagkvæmni í opinberum rekstri með virkri samkeppni. Greint er frá þessu á heimasíðu Ríkisendurskoðunar.
Þar segir að Hafrannsóknastofnun búi ekki yfir fullnægjandi upplýsingum um hvernig innkaupum hennar var háttað og því er ómögulegt að meta hversu oft framkvæmd þeirra var á skjön við ákvæði laga um opinber innkaup. Aftur á móti sé ljóst að innkaupin voru ekki ávallt í samræmi við gildandi lög og reglur um opinber innkaup og innkaupastefnu ríkisins.
Þetta er á meðal þess sem kemur fram í nýrri stjórnsýsluúttekt Ríkisendurskoðunar; Hafrannsóknastofnun: Mannauður, innkaup og upplýsingatækni, sem kynnt var stjórnskipunar- og eftirlitsnefnd Alþingis fyrr í dag.
Í skýrslunni kemur m.a. fram að Hafrannsóknastofnun býr ekki yfir upplýsingum um hversu oft hún framkvæmdi útboð við innkaup sín á umræddu tímabili eða í hve mörgum tilfellum einstök innkaup voru yfir viðmiðunarfjárhæðum laga um opinber innkaup og voru því útboðsskyld.
Útvistun ekki boðin út
Hafrannsóknastofnun kannaði ekki hvort að þjónustusamningur um útvistun á kerfisstjórn og notendaþjónustu stofnunarinnar væri útboðsskyldur og leitaði ekki annarra tilboða. Stofnuninni mátti þó vera ljóst að heildarvirði samningsins væri yfir viðmiðunarfjárhæðum. Stofnunin réðst hvorki í ítarlega þarfa- né kostnaðargreiningu áður en samningurinn var undirritaður í mars 2023. Stofnunin hefur sagt að kostnaður vegna breytinganna hafi reynst meiri en vonir stóðu til og að samningsstjórnun af hennar hálfu hafi verið ábótavant.
Vinnustaðamenning sögð standa höllum fæti
Skipurit og samsetning framkvæmdastjórnar Hafrannsóknastofnunar hafa tekið tíðum breytingum og óánægja með starfsskilyrði komið upp sem m.a. má rekja til starfsaðstæðna í höfuðstöðvum stofnunarinnar í Hafnarfirði. Kannanir hafa sýnt að vinnustaðamenning Hafrannsóknastofnunar stendur höllum fæti og hefur stofnunin leitað aðstoðar fagaðila til að vinna bragarbót á því.
Ríkisendurskoðun beinir fimm ábendingum til Hafrannsóknastofnunar sem felast í því að tryggja að innkaup séu í samræmi við lög, vanda þarf undirbúning og samningsstjórnun, bæta þarf skjalastjórnun og varðveislu innkaupagagna, styrkja þarf innra eftirlit og innleiða innri endurskoðun og auka þarf yfirsýn og þekkingu á upplýsingatækni. Þá beinir ríkisendurskoðun þeirri ábendingu til matvælaráðuneytis að tryggja þurfi hlítni við lög og virkt eftirlit.
