Fiskifréttir höfðu samband við Hafrannsóknastofnun Noregs í Bergen og náðu tali af einum veiðarfærasérfræðinganna þar, sem síður vildi koma fram undir nafni en hann gaf eftirfarandi skýringu á því að Norðmenn skuli hafa bannað flottroll á þorskveiðum:
„Aðstæður í Barentshafi eru oft þannig að mikið af þorski er uppi í sjó. Samtímis hefur smáfiskurinn meiri tilhneigingu til að leita frá botni en sá stærri. Því getur stór hluti þess fisks sem er til staðar í efri lögum sjávar verið smáfiskur. Reynslan á sínum tíma sýndi að togarar sem notuðu flottroll við þorskveiðar fengu oft mikið af undirmálsfiski. Til að hamla gegn smáfiskadrápi voru flottrollsveiðar því bannaðar. Hins vegar er erfitt að segja til um hvort flottroll sé svo skaðlegt í sjálfu sér. Það getur hugsast að þegar aflabrögð eru góð og mikið af fiski er aftur í poka strekkist svo á trollinu að möskvar framar í belgnum dragist saman og nánast lokist. Þetta myndi þá hafa þýðingarmikil áhrif á möguleika smáfisksins til að smjúga möskva og komast undan. Hins vegar verður að viðurkennast að rannsóknir skortir á þessu sviði. Það hefur sáralítið verið gert til þess að kanna breytileika í kjörhæfni flottrolls við þorskveiðar,“ sagði norski veiðarfærasérfræðingurinn.
Önnur reynsla við Ísland
Fiskifréttir báru skýringar Norðmannsins undir Guðna Þorsteinsson veiðarfærasérfræðing Hafrannsóknastofnunar og inntu hann jafnframt álits á reynslu Íslendinga af þorskveiðum í flottroll.
„Við höfum ekki orðið varir við það á Íslandsmiðum að smærri þorskur komi í flottroll en í botntroll, fremur hið gagnstæða. Mælingar hafa sýnt að flottrollsþorskurinn er síst minni en sá sem kemur í botnvörpuna, og stundum heldur vænni. Ég held að þetta komi líka heim og saman við reynslu sjómanna sem stundað hafa þessar veiðar. Ég læt hins vegar liggja á milli hluta hvort ástæðan sé sú að fiskurinn uppi í sjó sé stærri, eða að flotvarpan sigti ívið betur út smærri fiskinn vegna þess að síður er verið með mottur og þess háttar neðan á henni þótt að öðru leyti sé útbúnaður poka þessara veiðarfæra svipaður,“ segir Guðni.
Hann hafnar þeirri tilgátu Norðmannsins að smáfiskur eigi síður útgönguleið úr flottrolli en botntrolli þegar strekkist á möskvum vegna mikils afla í poka.
Guðna er vel kunnugt um þær fullyrðingar Norðmanna að smærri fiskur komi í flottroll en botntroll, en kveðst ekki geta dæmt um það hvort aðstæður við Noreg séu öðru vísi en við Ísland að þessu leyti.
Nota flottroll lítið
Flottroll hefur nánast ekkert verið notað við þorskveiðar við Ísland á undanförnum árum. Að sögn Guðna er ástæðan minni fiskgengd.
„Fiskurinn fer síður upp í sjó núna og svo lítið er af honum að það borgar sig ekki að veiða hann í flottroll. Það er auðvitað ills viti að stofninn skuli vera orðinn svona lítill. Auk þess kann breytt hegðunarmynstur að ráða þarna einhverju um,“ segir Guðni.
Notkun flotvörpunnar er hins vegar vaxandi á djúpkarfaveiðum hér við land og í hana fæst stærri karfi en í botntrollið, að sögn Guðna.
Sem kunnugt er hefur staðið nokkur styr um djúpkarfaveiðarnar á haustin fyrir suðvestan land, þegar karfinn er tekinn í flottroll á fengitímanum. Þetta er eingöngu kynþroska fiskur en smákarfinn heldur sig neðar. Guðni sér ekki ástæðu til að banna þessar veiðar, enda segir hann að út frá fiskifræðilegu sjónarmiði skipti meira máli skipti hversu mikið sé tekið úr viðkomandi stofni en hvort veiðarfærin séu stór eða smá. Hins vegar getur verið hagkvæmara fyrir útgerðirnar að taka kvóta sína í færri veiðiferðum.
Fiskifréttir höfðu samband við Hafrannsóknastofnun Noregs í Bergen og náðu tali af einum veiðarfærasérfræðinganna þar, sem síður vildi koma fram undir nafni en hann gaf eftirfarandi skýringu á því að Norðmenn skuli hafa bannað flottroll á þorskveiðum:
„Aðstæður í Barentshafi eru oft þannig að mikið af þorski er uppi í sjó. Samtímis hefur smáfiskurinn meiri tilhneigingu til að leita frá botni en sá stærri. Því getur stór hluti þess fisks sem er til staðar í efri lögum sjávar verið smáfiskur. Reynslan á sínum tíma sýndi að togarar sem notuðu flottroll við þorskveiðar fengu oft mikið af undirmálsfiski. Til að hamla gegn smáfiskadrápi voru flottrollsveiðar því bannaðar. Hins vegar er erfitt að segja til um hvort flottroll sé svo skaðlegt í sjálfu sér. Það getur hugsast að þegar aflabrögð eru góð og mikið af fiski er aftur í poka strekkist svo á trollinu að möskvar framar í belgnum dragist saman og nánast lokist. Þetta myndi þá hafa þýðingarmikil áhrif á möguleika smáfisksins til að smjúga möskva og komast undan. Hins vegar verður að viðurkennast að rannsóknir skortir á þessu sviði. Það hefur sáralítið verið gert til þess að kanna breytileika í kjörhæfni flottrolls við þorskveiðar,“ sagði norski veiðarfærasérfræðingurinn.
Önnur reynsla við Ísland
Fiskifréttir báru skýringar Norðmannsins undir Guðna Þorsteinsson veiðarfærasérfræðing Hafrannsóknastofnunar og inntu hann jafnframt álits á reynslu Íslendinga af þorskveiðum í flottroll.
„Við höfum ekki orðið varir við það á Íslandsmiðum að smærri þorskur komi í flottroll en í botntroll, fremur hið gagnstæða. Mælingar hafa sýnt að flottrollsþorskurinn er síst minni en sá sem kemur í botnvörpuna, og stundum heldur vænni. Ég held að þetta komi líka heim og saman við reynslu sjómanna sem stundað hafa þessar veiðar. Ég læt hins vegar liggja á milli hluta hvort ástæðan sé sú að fiskurinn uppi í sjó sé stærri, eða að flotvarpan sigti ívið betur út smærri fiskinn vegna þess að síður er verið með mottur og þess háttar neðan á henni þótt að öðru leyti sé útbúnaður poka þessara veiðarfæra svipaður,“ segir Guðni.
Hann hafnar þeirri tilgátu Norðmannsins að smáfiskur eigi síður útgönguleið úr flottrolli en botntrolli þegar strekkist á möskvum vegna mikils afla í poka.
Guðna er vel kunnugt um þær fullyrðingar Norðmanna að smærri fiskur komi í flottroll en botntroll, en kveðst ekki geta dæmt um það hvort aðstæður við Noreg séu öðru vísi en við Ísland að þessu leyti.
Nota flottroll lítið
Flottroll hefur nánast ekkert verið notað við þorskveiðar við Ísland á undanförnum árum. Að sögn Guðna er ástæðan minni fiskgengd.
„Fiskurinn fer síður upp í sjó núna og svo lítið er af honum að það borgar sig ekki að veiða hann í flottroll. Það er auðvitað ills viti að stofninn skuli vera orðinn svona lítill. Auk þess kann breytt hegðunarmynstur að ráða þarna einhverju um,“ segir Guðni.
Notkun flotvörpunnar er hins vegar vaxandi á djúpkarfaveiðum hér við land og í hana fæst stærri karfi en í botntrollið, að sögn Guðna.
Sem kunnugt er hefur staðið nokkur styr um djúpkarfaveiðarnar á haustin fyrir suðvestan land, þegar karfinn er tekinn í flottroll á fengitímanum. Þetta er eingöngu kynþroska fiskur en smákarfinn heldur sig neðar. Guðni sér ekki ástæðu til að banna þessar veiðar, enda segir hann að út frá fiskifræðilegu sjónarmiði skipti meira máli skipti hversu mikið sé tekið úr viðkomandi stofni en hvort veiðarfærin séu stór eða smá. Hins vegar getur verið hagkvæmara fyrir útgerðirnar að taka kvóta sína í færri veiðiferðum.
