Breyting á reglugerð um vigtun og skráningu afla sem hefur tekið gildi er mikil afturför, að mati Samúels Samúelssonar, stöðvarstjóra FMS í Bolungarvík. Fiskmarkaðirnir vilja undanþágu frá reglugerðinni til að tryggja sem bestu meðferð afla.

Eins og sagt var frá í Fiskifréttum nýlega skal nú ljúka vigtun afla á hafnarvog og endurvigtun Fiskmarkaða gildir ekki. Heimilt er að draga allt að 3% frá vegnum afla vegna áætlaðs íss í afla. Samúel segir að þetta leiði augljóslega til þess að menn spari verulega við sig í ísingu aflans.

Vilja að sjómenn geti ísað fiskinn að vild

„Nú á að ljúka vigtun afla á hafnarvog með 3% áætluð um ís. Einu áhrifin sem þetta hefur er að það er minni ís notaður og aflinn er ekki nægilega vel kældur. Við viljum líka sem milliliður tryggja það að kaupandi fái rétta vigt og þess vegna flokkum við og vigtun hvern fisk eftir sem áður. Við höfum bent á þetta og ósk að eftir að fiskmarkaðirnir fái undanþágu frá þessu sem óháður aðili. Það myndi leiða til þess að sjómenn gætu ísað fiskinn að vild og kælt aflann betur en þeir eru farnir að gera núna. Breytingin hefur klárlega haft áhrif til minni notkunar á ís. Sjómenn borga öll gjöld eftir þeirri þyngd sem lokast á hafnarvoginni og þess vegna spara þeir auðvitað við sig ís. Menn vilja ekki koma með 800 kíló á hafnarvogina og selja svo bara 750 kíló hjá okkur,” segir Samúel.

Opinber stefna um lakari gæði?

Hann segir að sér virðist þetta vera opinber stefna um lakari gæði aflans sem berst inn á markaðina. 3% sé of lítill ís fyrir fullan skammt strand veiðibátanna, sérstaklega á þessum árstíma. Þessu eru sérfræðingar hjá Matís sammála því í Ferskfiskhandbók stofnunarinnar segir að meiri ís þurfi til að kæla fisk að sumarlagi heldur en á veturna þegar sjórinn er kaldari. Í bókinni er tekið dæmi af 100 kg af fiski sem er 8°C heitur. Til þess að þessi fiskur komist niður í 0°C þurfi 9-10 kg af ís í hver 100 kg. Miðað við fullan dag skammt þyrftu strandveiðibátar með fullan skammt því 74 kg af ís en ekki 23,2 kg til þess að meðhöndlun hráefnisins verði með besta móti. Samúel segir að oft sé á fiskmarkaðnum verið að vigta meiri afla en vigtaður er á hafnarvoginni eftir að 3% hafa verið dregin frá. Þetta sé skýrt dæmi um að menn ísi núna alltof lítið. Það minnki gæði aflans til lengri tíma litið.

Strandveiðifiskur heilt yfir góður fiskur

„Ég held að hvorki sjómenn né kaupendur séu sáttir við þetta. En ráðuneytið hefur staðið fyrir þessum breytingum og gert það mjög illa að mínu mati. Þetta hjálpar engum. Heilt yfir hefur strandveiðifiskur verið mjög góð vara. Þetta er allt öðruvísi núna en þetta var þegar strandveiðar hófust. Bátarnir eru langflestir mjög vel útbúnir og menn hafa gengið vel frá fisknum og kælt hann vel. Þess vegna er þessi reglugerðarbreyting mikil afturför því hún leiðir til minni kælingar á fiskinum.“

Ónákvæmni hafnarvoga

Starfsmenn fiskmarkaða hafa jafnframt bent á að hafnarvogir séu ekki nákvæmustu vigtar sem völ er á. Þeir halda því fram að frávikin í vigtun geti verið á bilinu 10-40 kg. Reglugerðarbreytingin er runnin undan rifjum atvinnuvegaráðuneytisins. Samkvæmt svörum frá Fiskistofu voru þau sjónarmið helst uppi að um dagróðrabáta væri aðallega að tefla með lítinn afla og að 3% íshlutfall ætti að duga sökum lítils afla og skammrar útiveru. Einnig hefðu verið brögð að því að aflatölur hefðu borist seint inn þegar endurvigtun var heimil sem hefði dregið úr fyrirsjáanleika um hve mikið væri búið að veiða af heildarpottinum. Bent var einnig á að andstaða fiskmarkaða við þessum breytingum megi hugsanlega rekja til tekjumissis þeirra af endurvigtunum.