Nýtt félag, Aurora fiskeldi ehf., áformar nú að reisa landeldisstöð þar sem framleiða á fjórtán þúsund tonn af laxi árlega á Katanesi, austan við verksmiðju Norðuráls á Grundartanga.
„Þetta eru áform sem við erum búnir að vera að vinna að í töluverðan tíma,“ segir Helgi Guðmundur Sigurðsson, annar tveggja forvígismanna Aurora fiskeldis.
Alls eiga að vera 44 ker á lóðinni og verður seiðastöð eldisins byggð sem svokölluð RAS stöð með allt að 99 prósenta endurnýtingu ferskvatns og 75 prósenta endurnýtingu á sjó sem dælt verður í stöðina úr Hvalfirði og er langsamlega stærsti hluti vatnsnotkunarinnar.
Hagstæð staðsetning
Helgi ítrekar að verkefnið þurfi að fara í gegnum langan feril sem enn ekki sjái fyrir endann á. Send hafi verið fyrirspurn um matsskyldu til Skipulagsstofnunar sem nú sé að afla umsagna ýmissa aðila, þar á meðal Hvalfjarðarsveitar.
„Við vitum ekki alveg hvort við þurfum að fara í umhverfismat,“ segir Helgi sem kveður von á niðurstöðu Skipulagsstofnunar varðandi matskylduna að vænta innan mánaðar. „Þá verðum við betur í stakk búnir að gefa tímalínur og slíkt.“
Áformað er að stöðin verði neðan við Katanestjörn, austast á svæði Faxaflóahafna. Helgi segir staðsetninguna að mörgu leyti hagstæða.
Leiðin liggi upp á land
„Þetta er náttúrlega nálægt sjónum og lyftihæðin er ekki mikil á sjóvatninu. Við ætlum að vera með lagnir út í fjörð á tveimur dýpum og dælum síðan sjó upp í kerin og síðan kemur útrásin vestar,“ útskýrir Helgi. Um sé að ræða þekkta tækni, sem til dæmis fyrirtækið Salmon Evolution í Noregi beiti með sambærilegum hætti. Tæknin sé aðeins öðruvísi en notuð sé í landeldinu við Þorlákshöfn. „Þar eru þeir að bora niður í hraunið.“
Landeldi segir Helgi tvímælalaust vera hluta af framtíðinni í laxeldinu. „Þróunin er sú að þetta er að færast upp á land, það er ekki verið að veita ný leyfi í sjó,“ segir hann.
Umframeftirspurn í heiminum
Áformuð laxaframleiðsla hjá Aurora fiskeldi er fjórtán þúsund tonn á ári. Helgi segir framleiðsluna í heild hérlendis til samanburðar vera 50 til 60 þúsund tonn á ári og stefna í að verða upp undir 100 þúsund tonn. Um sé að ræða ört stækkandi markað á heimsvísu.
„Framboðið hefur ekki verið að aukast mikið og það er oft sem menn bara fá ekki lax. Það er talað um að undirliggjandi eftirspurn sé í kringum tuttugu prósent,“ segir hann. Um er að ræða mikla fjárfestingu.
„Það eru komnir að þessu íslenskir og norskir fjárfestar í byrjunarfasann,“ segir Helgi sem stendur að Aurora fiskeldi ásamt Jóhannesi Skagfjörð Sigurðssyni. Báðir voru þeir meðal stofnenda Laxa fiskeldis sem rak seiðastöð í Ölfusi og sjókvíaeldi í Reyðarfirði.
Fylgist með mengunarhættu
Verkefnið var þann 21. ágúst til umsagnar í umhverfis-, skipulags-, náttúruverndar- og landbúnaðarnefnd Hvalfjarðarsveitar. Nefndin bendir á að vatnsveita sveitarfélagsins anni tæplega núverandi notkun. Því sé óljóst hvort aukning upp á 3,6 lítra á sekúndu af ferskvatni takmarki aðra notkun. Hafa þurfi náið samráð við veitustofnun vegna þessa.
Þá segir nefndin að tryggja þurfi að flutningur sláturfisks sé öruggur með tilliti til varna við slysasleppingum við umskipun og dælingu sláturfisks frá kerjum til skips. Enn fremur segir nefndin að vegna frárennslis í Hvalfjörð og hreinsunar eldisvatns verði að fylgjast með mengunarhættu.
„Að mati nefndarinnar þarf að skýra betur út hvernig farið verður með dauðfisk eftir að hann hefur verið afhentur til förgunar svo sem hvar og hvernig fiski verður fargað,“ segir nefndin einnig sem kveðst að öðru leyti ekki gera athugasemdir.
Sveitarstjórn Hvalfjarðarsveitar staðfesti í gær afgreiðslu umhverfis-, skipulags-, náttúruverndar- og landbúnaðarnefndar.
