Neytendur borða minna af fiski og öðrum sjávarafurðum sem og rauðu kjöti en neyta þess í stað meira af fuglakjöti, ávöxtum og grænmeti, ef marka má nýjar niðurstöður alþjóðlegrar könnunar sem nær til 14 markaðssvæða í Bandaríkjunum, Asíu og Evrópu.

Markaðsrannsóknafyrirtækið The Conversation Studio stóð fyrir könnuninni fyrir vottunarfyrirtækið Aquaculture Stewardship Council (ASC). Könnunin er framkvæmd annað hvert ár. Leiddi hún í ljós að á síðasta ári fór neysla á fiski og öðrum sjávarafurðum niður um 8% að meðaltali og neysla á rauðu kjöti niður um 16%. Á sama tíma jókst neysla á fuglakjöti um 7%, 15% á ávöxtum og 22% á grænmeti.

Sérfræðingar markaðsrannsóknafyrirtækisins hafa dregið þær ályktanir að áhrif almennra verðhækkana á matvöru komi verr niður á dýrari matvöru, eins og sjávarafurðum, en öðrum.

Jókst í Danmörku og Bandaríkjunum

Könnunin byggði á svörum um 15 þúsund neytenda. Niðurstöðurnar sýndu að neysla á sjávarafurðum hefur minnkað á næstum öllum mörkuðum en hvergi meira yfir eins árs tímabil og í Frakklandi, 29%. Einu markaðirnir þar sem neysla sjávarafurða jókst var Danmörk (2%) og Bandaríkin (9%). Þegar neytendur voru spurðir hver sé ástæðan fyrir breyttu neyslumynstri svöruðu næstum 50% þeirra að ástæðan væri hækkandi matarverð. 22% nefndu heilsufarsástæður og 10% að þeir vildu almennt draga úr kjötneyslu. Einungis 2% aðspurðra nefndu það að þeir kysu að velja matvöru sem framleidd væri með sjálfbærum hætti. Ítalir voru efstir á listanum yfir þjóðir sem nefndu sjálfbærni sem stórt atriði en Japanir lögðu hvað minnsta áherslu á það atriði.

Mikilvægt á innkaupalistann

Þrátt fyrir niðursveifluna sýndi könnunin að neytendur á öllum þessum mörkuðum töldu það mikilvægt að sjávarafurðir væru á innkaupalistanum þegar farið væri í verslanir. Spánverjum var sérstaklega umhugað um þetta. Innan við 10% svarenda í öllum löndum sögðu að sjávarafurðir væru ekki mikilvægar á þeirra innkaupalista. Helstu ástæðurnar sem svarendur gáfu upp fyrir því að hafa sjávarafurðir í innkaupalistanum voru að þeir nytu þess að neyta þeirra, 26%, að þeim geðjaðist að bragðinu, 23%, og færri að þeir keyptu þær heilsu sinnar vegna. 36% svarenda sögðu að verð væri stærsta atriðið sem hefði áhrif á innkaup þeirra á sjávarafurðum.

Könnunin var gerð í lok síðasta árs þegar verðbólga með tilheyrandi verðhækkunum í mörgum löndum hafði verið há í yfir eitt og hálft ár. Kaupmátturinn hafði minnkað. Könnunin leiddi í ljós að helstu þættirnir sem höfðu áhrif á kaup neytenda á sjávarafurðum var verð, 54%, ferskleiki, 44%, og gæði, 38%. Könnunin leiddi einnig í ljós að einungis þriðjungur svarenda töldu sig vita muninn á villtum fiski og eldisafurðum. 44% sögðu að þeir kysu fremur villtan fisk en eldisafurðir og 37% að þetta hefði engin áhrif á val sitt.